۱۳۸۸/۰۷/۲۸

خسوف و کسوف

ماه گرفتگي (خسوف)

پديده ماه گرفتگي وقتي رخ مي دهد که ماه, در حال بدر, نزديک يکي از گره هاي صعودي يا نزولي خود باشد. در اين حال ماه بايد از سايه زمين عبور نمايد و قهرا از نور خورشيد محروم مي ماند. در واقع زمين همواره پشت خود يک سايه مخروطي شکل درست مي کند, ولي از آنجا که ماه معمولا با اختلاف زاويه اي بين حدود 5+ و 5- درجه از کنار سايه مي گذرد, بطور معمول پديده گرفتگي پيش نمي آيد. ولي در حاليکه ماه بدر, از نزديکي دايره البروج بگذرد, يعني در نزديکي يکي از گره هاي مدارش باشد, سايه زمين بر ماه مي افتد و خسوف پديد مي آيد. شکل زير وقوع يک ماه گرفتگي را نشان مي دهد.

.................
 

خورشيد گرفتگي (کسوف)

اگر زمين در سايه مخروطي شکل ماه قرار بگيرد, پديده خورشيد گرفتگي پيش مي آيد. اين پديده وقتي اتفاق مي افتد که ماه در نزديکي حالت مقارنه, در حوالي يکي از گره هايش باشد. از آنجا که ماه معمولا با اختلافي بين 5+ و 5- درجه از دايره البروج قرار دارد, اين پديده به ندرت اتفاق مي افتد. شکل زير يک خورشيد گرفتگي را ترسيم مي نمايد.

 

با توجه به شکل, مشخص مي شود که خورشيد گرفتگي کلي فقط در ناحيه بسيار کوچکي از زمين قابل رؤيت است ولي در نواحي بيشتري خورشيد گرفتگي جزيي مشاهده مي شود. از آنجاکه ماه در مدار خود با سرعتي در حدود يک کيلومتر در ثانيه حرکت مي کند و زمين نيز, هم جهت با سايه با سرعت 5/0 کيلومتر بر ثانيه در دايره استوا داراي حرکت وضعي است, خورشيد گرفتگي با سرعتي حدود 5/0 (= 5/0- 1) کيلومتر در ثانيه از شرق به غرب, در حرکت است. بنابراين نواحي مختلفي از کره زمين مي توانند, خورشيد گرفتگي را با تفاوت زماني اندکي مشاهده نمايند.

هیچ نظری موجود نیست: